Dyskryminacja to sytuacja, w której osoba fizyczna ze względu na: płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną, stan rodzinny lub cywilny, jest traktowana mniej korzystnie niż jest, była lub byłaby traktowana inna osoba w porównywalnej sytuacji. Jeśli jakaś osoba jest gorzej traktowana ze względu na swoją cechę osobistą inną niż wymienione wyżej – np. ze względu na chorobę - to również mamy do czynienia z dyskryminacją. Dyskryminacją są także m.in.: molestowanie oraz molestowanie seksualne, jak również wszelkie mniej korzystne traktowanie wynikające z odrzucenia lub podporządkowania się drugiej osobie oraz wszelkie mniej korzystne traktowanie kobiety związane z ciążą lub urlopem macierzyńskim.

Dyskryminacja ze względu na niepełnosprawność ma miejsce wówczas, gdy dana osoba, z powodu swojej niepełnosprawności, traktowana jest gorzej niż inna osoba w podobnej sytuacji (dyskryminacja bezpośrednia) lub gdy pozornie neutralny przepis prawny, kryterium lub praktyka mogą stawiać w szczególnie niekorzystnej sytuacji osobę niepełnosprawną w porównaniu do innych osób (dyskryminacja pośrednia). Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy taki przepis, kryterium lub praktyka są obiektywnie uzasadnione słusznym celem, a środki mające służyć osiągnięciu tego celu są odpowiednie i konieczne.
Z dyskryminacją ze względu na niepełnosprawność mamy do czynienia również w przypadku niepożądanego zachowania związanego z niepełnosprawnością, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności osoby i stworzenie onieśmielającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery.

(Powyższe informacje pochodzą m.in.
z www.brpo.gov.pl i http://rownetraktowanie.gov.pl/)

Dyskryminacja ze względu na nadwagę i otyłość – z ang. weightismTa forma dyskryminacji skierowana jest wobec wszystkich osób chorych na nadwagę i otyłość, bez względu na ich wiek, płeć, rasę, pochodzenie, poziom wykształcenia, zawód, pozycję społeczną, wyznawaną religię i kulturę, z której się wywodzą.

Obecnie, otyłość MYLNIE postrzegana jest przez społeczeństwo jako:

  • efekt zaniedbań żywieniowych w dzieciństwie;
  • efekt gnuśności i lenistwa w życiu dojrzałym;
  • efekt złego stylu życia;
  • efekt „zajadania" kompleksów i porażek życiowych – choroba emocji;
  • defekt estetyczny polegający na zbytnim nagromadzeniu tkanki tłuszczowej.

Mity dotyczące osób chorych na otyłość
W związku z mylnym społecznym postrzeganiem otyłości, osoby chore na nadwagę i otyłość uważane są za:

  • leniwe, powolne, niezorganizowane;
  • pozbawione ambicji i silnej woli;
  • o niższym ilorazie inteligencji, słabiej wykształcone;
  • nieaktywne ruchowo;
  • niechlujne, zaniedbane higienicznie;
  • samotne, nie potrafiące nawiązać głębszych relacji interpersonalnych;
  • brzydkie i nieatrakcyjne seksualnie;
  • myślące wyłącznie o jedzeniu;
  • osoby, które: „mają to na co sobie zasłużyły" - powinny być traktowane gorzej niż inni ludzie, bo same doprowadziły się do takiego „stanu".

Formy dyskryminacji osób chorych na nadwagę i otyłość:

  1. patrzenie na nich wzrokiem pełnym odrazy i obrzydzenia;
  2. werbalne – używanie przezwisk, obelg, nazw ośmieszających i upokarzających;
  3. fizyczne – zastraszanie, szturchanie, potrącanie, bicie, inne zachowania agresywne;
  4. sytuacyjne – doprowadzanie do sytuacji upokarzających i szykanujących;
  5. prawne – pomijanie tej grupy chorych w ustawodawstwie;
  6. technologiczne, architektoniczne i społeczne.

Najczęstsze formy weightismu w Polsce:

  1. nękanie psychiczne przez członków rodziny, bliskich, znajomych i osoby obce – ciągłe wypominanie choroby;
  2. obrzucanie wyzwiskami i obelgami;
  3. publiczne ośmieszanie ze względu na nadmiar tkanki tłuszczowej w mediach, filmie, teatrze, kabarecie, reklamie;
  4. W placówkach służby zdrowia:
    • odmowa zbadania pacjenta chorego na nadwagę i otyłość przez lekarza;
    • odmowa podjęcia leczenia innych schorzeń poza otyłością „dopóki pacjent nie schudnie" w sytuacji, gdy nadwaga i otyłość nie wiążą się z danym schorzeniem;
    • odmowa wykonania u pacjenta chorego na nadwagę i otyłość zabiegu ze względu na nadwagę i otyłość, choć wykonanie zabiegu nie zagraża zdrowiu i życiu tegoż pacjenta;
    • brak odpowiedniego sprzętu do diagnostyki, leczenia, opieki i rehabilitacji pacjentów chorych na nadwagę i otyłość – np. brak wag z odpowiednio wysokim zakresem pomiaru, ciśnieniomierzy z szerokimi mankietami, wzmocnionych stołów operacyjnych i łóżek pacjenckich o większej nośności;
    • odmowa wykonania u pacjenta chorego na nadwagę i otyłość podstawowych i specjalistycznych badań diagnostycznych ze względu na brak odpowiedniego sprzętu;
    • poniżające traktowanie pacjentów przez lekarzy i personel medyczny – np. złośliwe komentarze;
    • porównywanie sytuacji pacjenta chorego na nadwagę i otyłość do sytuacji więźnia obozu koncentracyjnego – „w Oświęcimiu grubasów nie było" – użycie takiego lub podobnego stwierdzenia, to jawne nakłanianie do ludobójstwa, do masowej eksterminacji osób chorych na nadwagę i otyłość.
  5. Na rynku pracy:
    • odmowa przyjęcia do pracy pracownika ze względu na jego nadwagę lub otyłość;
    • pomijanie przy rozdzielaniu bardziej odpowiedzialnych zadań, awansów i kierowaniu na szkolenia;
    • uzależnianie przydzielenia bardziej odpowiedzialnych zadań, awansu lub skierowania na szkolenia od tego czy pracownik schudnie i w jakim czasie;
    • obarczanie pracownika chorego na nadwagę i otyłość zadaniami, które nie należą do jego obowiązków, a których, ze względu na swoją chorobę nie może wykonać dostatecznie dobrze i sprawnie;
    • separowanie osób chorych na nadwagę i otyłość od klientów, kontrahentów etc. – jako osób „mniej reprezentacyjnych", „wpływających źle, niekorzystnie na wizerunek firmy";
    • odmowa dostosowania stanowiska pracy do potrzeb pracownika chorego na nadwagę i otyłość – np. zagwarantowania krzesła biurowego z odpowiednim siedziskiem;
    • krytykowanie sposobu odżywiania i stylu życia pracownika chorego na nadwagę i otyłość.
  6. W przestrzeni publicznej:
    • brak odpowiednich krzeseł i siedzisk w: urzędach, kinach, środkach komunikacji itp.;
    • brak odpowiednio szerokich łóżek w wagonach sypialnych;
    • tworzenie specjalnego sektora w przestrzeni handlowej z odzieżą w rozmiarze powyżej 44;
    • żądanie zapłaty za dodatkowe miejsce w samolotach.