Dyskryminacja osób chorych na nadwagę i otyłość
Dyskryminacja to sytuacja, w której osoba fizyczna ze względu na: płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną, stan rodzinny lub cywilny, jest traktowana mniej korzystnie niż jest, była lub byłaby traktowana inna osoba w porównywalnej sytuacji. Jeśli jakaś osoba jest gorzej traktowana ze względu na swoją cechę osobistą inną niż wymienione wyżej – np. ze względu na chorobę - to również mamy do czynienia z dyskryminacją. Dyskryminacją są także m.in.: molestowanie oraz molestowanie seksualne, jak również wszelkie mniej korzystne traktowanie wynikające z odrzucenia lub podporządkowania się drugiej osobie oraz wszelkie mniej korzystne traktowanie kobiety związane z ciążą lub urlopem macierzyńskim.
Dyskryminacja ze względu na niepełnosprawność ma miejsce wówczas, gdy dana osoba, z powodu swojej niepełnosprawności, traktowana jest gorzej niż inna osoba w podobnej sytuacji (dyskryminacja bezpośrednia) lub gdy pozornie neutralny przepis prawny, kryterium lub praktyka mogą stawiać w szczególnie niekorzystnej sytuacji osobę niepełnosprawną w porównaniu do innych osób (dyskryminacja pośrednia). Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy taki przepis, kryterium lub praktyka są obiektywnie uzasadnione słusznym celem, a środki mające służyć osiągnięciu tego celu są odpowiednie i konieczne.
Z dyskryminacją ze względu na niepełnosprawność mamy do czynienia również w przypadku niepożądanego zachowania związanego z niepełnosprawnością, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności osoby i stworzenie onieśmielającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery.
(Powyższe informacje pochodzą m.in.
z www.brpo.gov.pl i http://rownetraktowanie.gov.pl/)
Dyskryminacja ze względu na nadwagę i otyłość – z ang. weightismTa forma dyskryminacji skierowana jest wobec wszystkich osób chorych na nadwagę i otyłość, bez względu na ich wiek, płeć, rasę, pochodzenie, poziom wykształcenia, zawód, pozycję społeczną, wyznawaną religię i kulturę, z której się wywodzą.
Obecnie, otyłość MYLNIE postrzegana jest przez społeczeństwo jako:
- efekt zaniedbań żywieniowych w dzieciństwie;
- efekt gnuśności i lenistwa w życiu dojrzałym;
- efekt złego stylu życia;
- efekt „zajadania" kompleksów i porażek życiowych – choroba emocji;
- defekt estetyczny polegający na zbytnim nagromadzeniu tkanki tłuszczowej.
Mity dotyczące osób chorych na otyłość
W związku z mylnym społecznym postrzeganiem otyłości, osoby chore na nadwagę i otyłość uważane są za:
- leniwe, powolne, niezorganizowane;
- pozbawione ambicji i silnej woli;
- o niższym ilorazie inteligencji, słabiej wykształcone;
- nieaktywne ruchowo;
- niechlujne, zaniedbane higienicznie;
- samotne, nie potrafiące nawiązać głębszych relacji interpersonalnych;
- brzydkie i nieatrakcyjne seksualnie;
- myślące wyłącznie o jedzeniu;
- osoby, które: „mają to na co sobie zasłużyły" - powinny być traktowane gorzej niż inni ludzie, bo same doprowadziły się do takiego „stanu".
Formy dyskryminacji osób chorych na nadwagę i otyłość:
- patrzenie na nich wzrokiem pełnym odrazy i obrzydzenia;
- werbalne – używanie przezwisk, obelg, nazw ośmieszających i upokarzających;
- fizyczne – zastraszanie, szturchanie, potrącanie, bicie, inne zachowania agresywne;
- sytuacyjne – doprowadzanie do sytuacji upokarzających i szykanujących;
- prawne – pomijanie tej grupy chorych w ustawodawstwie;
- technologiczne, architektoniczne i społeczne.
Najczęstsze formy weightismu w Polsce:
- nękanie psychiczne przez członków rodziny, bliskich, znajomych i osoby obce – ciągłe wypominanie choroby;
- obrzucanie wyzwiskami i obelgami;
- publiczne ośmieszanie ze względu na nadmiar tkanki tłuszczowej w mediach, filmie, teatrze, kabarecie, reklamie;
- W placówkach służby zdrowia:
- odmowa zbadania pacjenta chorego na nadwagę i otyłość przez lekarza;
- odmowa podjęcia leczenia innych schorzeń poza otyłością „dopóki pacjent nie schudnie" w sytuacji, gdy nadwaga i otyłość nie wiążą się z danym schorzeniem;
- odmowa wykonania u pacjenta chorego na nadwagę i otyłość zabiegu ze względu na nadwagę i otyłość, choć wykonanie zabiegu nie zagraża zdrowiu i życiu tegoż pacjenta;
- brak odpowiedniego sprzętu do diagnostyki, leczenia, opieki i rehabilitacji pacjentów chorych na nadwagę i otyłość – np. brak wag z odpowiednio wysokim zakresem pomiaru, ciśnieniomierzy z szerokimi mankietami, wzmocnionych stołów operacyjnych i łóżek pacjenckich o większej nośności;
- odmowa wykonania u pacjenta chorego na nadwagę i otyłość podstawowych i specjalistycznych badań diagnostycznych ze względu na brak odpowiedniego sprzętu;
- poniżające traktowanie pacjentów przez lekarzy i personel medyczny – np. złośliwe komentarze;
- porównywanie sytuacji pacjenta chorego na nadwagę i otyłość do sytuacji więźnia obozu koncentracyjnego – „w Oświęcimiu grubasów nie było" – użycie takiego lub podobnego stwierdzenia, to jawne nakłanianie do ludobójstwa, do masowej eksterminacji osób chorych na nadwagę i otyłość.
- Na rynku pracy:
- odmowa przyjęcia do pracy pracownika ze względu na jego nadwagę lub otyłość;
- pomijanie przy rozdzielaniu bardziej odpowiedzialnych zadań, awansów i kierowaniu na szkolenia;
- uzależnianie przydzielenia bardziej odpowiedzialnych zadań, awansu lub skierowania na szkolenia od tego czy pracownik schudnie i w jakim czasie;
- obarczanie pracownika chorego na nadwagę i otyłość zadaniami, które nie należą do jego obowiązków, a których, ze względu na swoją chorobę nie może wykonać dostatecznie dobrze i sprawnie;
- separowanie osób chorych na nadwagę i otyłość od klientów, kontrahentów etc. – jako osób „mniej reprezentacyjnych", „wpływających źle, niekorzystnie na wizerunek firmy";
- odmowa dostosowania stanowiska pracy do potrzeb pracownika chorego na nadwagę i otyłość – np. zagwarantowania krzesła biurowego z odpowiednim siedziskiem;
- krytykowanie sposobu odżywiania i stylu życia pracownika chorego na nadwagę i otyłość.
- W przestrzeni publicznej:
- brak odpowiednich krzeseł i siedzisk w: urzędach, kinach, środkach komunikacji itp.;
- brak odpowiednio szerokich łóżek w wagonach sypialnych;
- tworzenie specjalnego sektora w przestrzeni handlowej z odzieżą w rozmiarze powyżej 44;
- żądanie zapłaty za dodatkowe miejsce w samolotach.